“Erguvanlar kendini 6 senede amorti eder”

Yapılan yeniliklerle ilgili kısa bir bilgi veren Şahin, sözlerini şu şekilde sürdürdü: “Çevreci Euro 5 motor ve motor yangın söndürme sistemleri ilk defa Otobüs A.Ş ile geldi. Şoför AKBİL uygulaması bizimle birlikte kalktı. Özel Halk Otobüslerinde uygulanan biletçi uygulaması kalktı ve yüzde 50 oranında bir vergi kaybının önüne geçmiş olduk. Araç takip ve kamera sistemleri ile sektöre kalite geldi. Sürekli verdiğimiz eğitimler ile kalifiye şoförler İstanbullulara hizmet vermeye başladı. Halk otobüslerinde uygulanan havuz sistemi ile sorunlar ciddi anlamda azaldı. Bütün olumlu durumları üst üste koyduğumuzda İstanbullular Otobüs A.Ş.’nin hizmetlerinden memnun ve diğer illere de oluşturduğumuz model ile örnek teşkil eden bir kurumuz.”

Otobüs A.Ş’nin İstanbul trafiğine ve toplu taşıma kazandırdığı yenilikler ve düzenlemeler neler?
İstanbul Otobüs A.Ş 2009 sonunda kurulmuş, 1 Haziran 2010 tarihinde ben görevlendirildim. O günden bu güne İstanbul toplu taşımasına biz ile birlikte bir kalite geldi. Sektör bizimle birlikte otobüs standardı açısından çok ciddi ivmeler kazandı. 7 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe girecek 5378 sayılı otobüslerin Engelli Yasası’na uyumu açısından tüm otobüslerimiz alçak tabanlı ve engelli rampalı. Yasa yürürlüğe girmeden gerekli düzenlemeleri yaptık. Yaptığımız sözleşmelerle yerli otobüs üretimine özendirdik ve kalite çıtasını yükselttik. Otobüs üretiminde Avrupa standardını yakaladık. Mali yönden bakarsak Otobüs A.Ş. ile yaptığımız ihalelerde kamuya 200 milyon TL’lik bir kazanım sağladık. İETT’nin ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin cebinden çıkacak 100 milyon TL’lik şoför maliyetini kaldırdık. Bütün olumlu durumları üst üste koyduğumuzda İstanbullular Otobüs A.Ş.’nin hizmetlerinden memnun ve diğer illere de oluşturduğumuz model ile örnek teşkil eden bir kurumuz. Tabi bu saydıklarımızı tek başına Otobüs A.Ş gerçekleştirmedi, kalite ve güvenlikle ilgili talep ve irade vardı bizde bu doğrultuda ilerledik. İETT’nin 149 yıllık tecrübesi bize bu modeli oluşturmada çok ciddi yarar sağladı. Otobüs A.Ş. olarak yeni bir ihale süreci olacak mı?
Otobüs A.Ş. 1.600 otobüs ve metrobüsle alakalı olarak belediye meclisi tarafından yetkilendirildik. 600 âdetini ihalelerle kiralama usulü olarak yatırımcılara verdik. Bu yılsonuna kadar Temmuz sonu Ağustos başı gibi 250, Eylül sonu Ekim başı gibi 250 olmak üzere yılsonuna kadar toplam 500 araçlık 2 ihale daha yapacağız. Bu yılsonuna kadar toplamda 850 ila 900 arası Erguvan otobüs İstanbullulara hizmet verecek. 2013’de de bir 500 araçlık daha hat kiralaması yaparak üzerimize düşeni yapmış olacağız ve 1500 araçlık bir filo oluşmuş olacak. Bunun yanı sıra Çatalca köy minibüsleri, Şile’deki turisttik araçlar ve Adalar Faytonlarının elektrikli olması ilgili çalışmalarımız var. Otobüs A.Ş’nin ana görevi otobüs olsa da toplu taşıma ile ilgili biz dizi çalışma içindeyiz. Sizce, geçtiğimiz dönemde yapılan ihaledeki fiyatlar yükleniciyi memnun etti mi?
İlk ihalede hizmete giren hatlarda bazı sıkıntılar vardı. Çok verimli hatlar değildi ama yılbaşından bu yana iyi ortalamalar yakalandı. 2 ihale ile birlikte ciddi kazanımlar oldu. 3 ihale ile birlikte daha iyi kazanımlar olacak. 3. ihaleyi kazanan işletmecilerden 50’si CNG’li otobüsü tercih etti. Otobüs A.Ş.’nin CNG istasyonlarına yönelik çalışmaları var mı?
CNG’de dizel araçlara göre yüzde 40 daha avantajlı. Şöyle bir hesap yaparsak aylık 15 bin TL yakıta sarfiyatı yapan bir araç CNG ile birlikte 9 bin TL düşecek. Bu da işletmeci açısında ciddi bir kazanım. Burada bize düşen görev CNG istasyonu kurmak. Otobüs A.Ş’nin Alibeyköy Deresi’ndeki yeni yapılan garajının bitişiğinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Enerji A.Ş ile birlikte bir CNG istasyonu kurulması ile ilgili çalışmalara başladık. Pendik’de de bir garaj alanı tahsis edildi ve oraya da bir istasyon kuracağız. Beylikdüzü ve Başakşehir civarında da bir garaj alanı arayışımız var ve oraya da bir CNG istasyonu kuracağız. Şimdilik 3 istasyon ile Otobüs A.Ş’ye bağlı otobüslere yakıt sağlayacağız. 4 aya kadar bu saydığımız istasyonlar tamamlanarak hizmet vermeye başlayacak. Üretici firmalar teknolojik araçlar üretiyorlar. Yalnız şoförler teknolojik araç kullanımında yeterince eğitimli değil. Şoförlerin eğitimi konusunda çalışmalarınız var mı?
Otobüslerin arkasında bulunan LED tabelalar ya yanmıyor ya da yananların üzerinde Otobüs A.Ş. yazıyor. Vatandaş araç numarasını görmek için araç önüne kadar koşuyor. Bu maraton ne zaman biter?
Bu konuda gerekli birimlere talimatları verdim. Tüm Erguvan otobüslerinin arkasında hat numarası yazacak. Baştan beri bende hiç anlamadım neden orda Otobüs A.Ş yazar bize hiçbir faydası yok. Otobüs üreticilerine ve işletmecilere gerekli görüşmeler yapıldı en yakın zamanda LED tabela sıkıntısını çözmüş olacağız. Bu ay sonuna kadar bu konunun çözülmesi için bizzat ben kendim takip edeceğim. Erguvanlar halk otobüsümüdür yoksa İETT’YE bağlı belediye otobüsleri midir?
İstanbul Otobüs A.Ş modeli farklı bir modeldir. Ne halk otobüsüdür ne de İETT modelidir. Kamunun denetim ve kontrolünde özel işletmeciler tarafından işletilen iş anlayışı ve standardı farklı bir modeldir. Özel Halk Otobüsü ve İETT’de yaşanan sıkıntıların bertaraf edilmesi amacıyla tecrübelerin ortaya çıktığı yeni bir modeldir. Erguvan Otobüslerinin arkasında 153 Beyaz Masa İBB’nin numarası yazıyor. İETT’ye bağlı bir kurumda neden böyle bir ayrışma ortaya çıktı?
Biz aslında bu sisteme ilk girdiğimiz gün kendi çağrı sistemimizi kurmayı istedik. Ama sonra denildi ki İETT’nin zaten bir çağrı merkezi var ve aksaklıkları giderme konusunda üzerine düşen görevi yapıyor. Bunun üzerine bizde İETT’nin 4441871’ini kullanalım dedik ama gerekli randımanı alamadık. Birde Otobüs A.Ş ihalelerinin İETT’den değil de, İBB Meclisi kanalıyla verilmesinden dolayı da biz tekrar kendi çağrı merkezimizi kurmak için harekete geçtik. Ancak denildi ki belediye tüm birimlerinde ALO 153 çağrı merkezini oluşturuyor bunun üzerine bizde bu numaraya dönüş yaptık. Metrobüsle ilgili olarak 100 otobüslük işletme hakkı Otobüs A.Ş’ye verildi. Beylikdüzü etabının açılmasıyla Metrobüs hattında faaliyetleriniz başlayacak mı?
Bizim şuan ki hedeflerimiz içinde metrobüs projesi yok. Beylikdüzü etabı 2 ay içerisinde hizmete girecek ama 2012 ve 2013’te bizim otobüslerimiz olmayacak. Eğer İBB Belediye Başkanı Sayın Kadir Topbaş, yeni yapılacak olan metrobüs hattını Otobüs A.Ş. işletecek derse, ancak o zaman oraya hizmet veririz. Otobüs A.Ş Erguvan Otobüslerini nasıl denetliyor? Araçların denetimini Otobüs A.Ş’nin yapacağı söyleniyor. Otobüs A.Ş kendi denetleme sistemini mi kuruyor?
Bunun birkaç yönü var. Eğer sefer saatlerine uymada bir sıkıntı yaşanıyor ise bunu İETT’nin hareket amirlikleri gerekli raporlamayı yapıyor. Sonra o rapor 3 gün içinde bize geliyor bizde şoförü ve işletmeciye biz ceza uyguluyoruz. İşletme kuralları ve standardına uyma konusunda gerekli denetimler Otobüs A.Ş tarafından veriliyor. 10 kişilik bir denetim ekibimiz var ve bu otobüslere gerek yolcu gerek gözlemci olarak binerek bizzat yerinde denetliyor. Aynı zamanda otobüslerin içinde bulunan kameralar ile yaptığımız denetim. Bir de bizim aslı denetçilerimiz olan İstanbul halkı ile yürüttüğümüz çalışmalar denetim mekanizmasını oturtmuş durumdayız. ALO 153 ve bizzat bize gelen telefonlar ile halkımızın isteklerine karşılık vermeye çalışıyoruz. 10 ve 15 yıllık süreç sonunda işletmecilerin durumları ne olacak? İhale yenilenecek mi? Yoksa Sözleşmeler aynen devam mı edecek?
Mevcut şartnamelere göre süre bitiminden sonra ihalenin yenilenmesi gerekiyor. Belediye meclisinin Otobüs A.Ş’ye verdiği süre 10 ile 15 yıl. Mayıs 2013’e kadar 1500 araçlık bir ihale yapılacak bunlar süresi bitti diye kapı dışarı atılacak değiller. O günün şartlarında bir çözüm bulunur ancak şuan bu konuyla alakalı olarak bir şey söylemek için çok erken. Önceliğimiz işletmeci standardını ve kalitesini oluşturmak ondan sonra uzun vadede işletmecilerle alakalı planlar yapacağız. Bu süreler bittikten sonra bu işletmecilere bir öncelik tanınmalı. Yapılan ihalelerde işletmeciler açısından baktığımızda 1 milyon TL civarında bir yatırım söz konusu. Sizce işletmeci ne kadar sürede giderini amorti edebilecek?
Yaklaşık olarak işletmeci 750 bin ile 1 milyon TL arası bir yatırım yapıyor ve biz bütün hesaplamaları yaptık. Şu anda 25 ile 28 bin lira arasındaki aylık ciro başa baş noktasında. Bu demek oluyor ki, 28 bin liranın üzerindeki her rakam kârdır. Bölgesel olarak ise; Beyoğlu bölgesi yüzde 2,5 artıda, Anadolu bölgesi yüzde 7,5 artıda, Avrupa bölgesi ise şu anda yüzde 3,9 ekside. Son ihalelerdeki araçlarda hatta girdiği an hepsi artıya geçmiş olacak. Bizim yaptığımız hesaplamalarda işletmeci 4,5 ile 6 yıl içinde yatırım amorti edebiliyor. Otobüs A.Ş. olarak özelleştirme ile hat kiralama usulüyle çalışıyorsunuz. Ama 16 adet Mercedes marka özmal otobüs aldığınız neden böyle bir yatırım yapma gereği duydunuz?
Bize şu anda verimli olan metrobüs hattıyla birlikte ile birlikte 1600’lük yetki söz konusu. Bu 1600’lük yetkilendirilmiş olan hatlarda istersem Otobüs A.Ş. olarak bütün araçları alıp işletirim, istersem de birilerine ihale eder işlettiririm. Zaten normal şartlar altında İETT bana yüzde 10 joker araç bulundurma hakkını veriyor. Bu da 408 araçta 40 joker araç demek ki biz bunun gerisindeyiz. Sonuçta verimli hatlarda bizim şahsi otobüslerimiz olmayacak. Sosyal hatlarda çalıştırılacaklar. Bunun yanı sıra belediyenin diğer sosyal etkinliklerinde kullanılacak. Peki, Neden özmal alımında Mercedes’i seçtiniz?
Biz araçları Aralık 2011’de aldık. Otobüs A.Ş olarak o günün şartlarında yaptığımız incelemeler neticesinde Mercedes almak istedik. Beni kalitesi cezp etti. Ayrıca, Daha uzun ömürlü olacağını düşünüyoruz ve fiyatı da cazipti. 12 metre solo-alçak tabanlı araçlar bunlar. 9 metrelik otobüs alımı gerçekleşirse, bu araçlar da özmal mı olacak, ayrı bir ihaleye çıkılması düşünülüyor mu?
İstanbul’un bazı sokaklarının dar olmasından ve parklanmalardan dolayı otobüslerimiz sığmıyor. 9 veya 10 metre otobüs düşüncemiz var. Bu hatları özmal’da alabiliriz. Veya tespitlerimiz sonucundaki hatları özel olarak ihale de edebiliriz ve sadece o hatlarda işletmecilik yaptırırız. Ya da Dar sokaklı otobüslerin giremeyeceği hatlar için özel bir çözüm üretiriz. Bizlere 5 yıl sonraki Otobüs A.Ş. işletmesinden bahseder misiniz? Tahminen kaç araca ulaşılacak?
5 yılın sonunda Otobüs A.Ş’yi sektörde işletmecilik modeliyle, şoförleriyle, otobüsleriyle örnek alınan, yaptıkları İstanbul halkına fayda sağlayan ve kamuya yük olmayan kendi sektöründe de bir numara olmayı hedefliyoruz. Şu durumda İstanbul’da 7 bin tane otobüse ihtiyaç var. Şu anda ise, 5 bin 500 civarında otobüs var. Otobüs A.Ş olarak şu anda 1600 aracımız hizmete hazır olacak ileriki zamanlarda da verilen yetkiye göre otobüs sayısında artış olabilir. Abdullah KARLIDAĞ / Oya KAYA www.tasimacilar.com 11.06.2012 / 10:34