Türk taşımacısının iki temel sorununa dikkat çeken Şener, ‘bunlardan bir tanesini Türkiye’nin yakın çevresindeki komşularıyla yaşadığı ve uçurum olarak nitelendirilen akaryakıttaki fiyat farkı, ikincisini ise; bu ülkelere kara yolu ile yapılan taşımacılığın tek yönlü olduğunu belirtti. Fatih Şener; ‘bizim İran’a ihracatımız, taşımamız var ama İran’ın bize o kadar yok. Bizim Rusya’ya ihracatımız var ama Rusya’nın yok, aynı şey Bulgaristan ve Kuzey Irak içinde geçerli. Böyle olunca sizin bu ülkelere gidişiniz birkaç sebeple pahalı hale geliyor’ dedi.

Uygulama hukuka ve mantığa aykırı

İran’ın iki yönlü uygulaması olduğunu belirten Şener; bunu İran’a yapılan ikili taşımalar ve İran’a transit geçiş şartları olarak ikiye ayırdı. Şener; ‘İran, Türkiye’de yakıtın pahalı, kendi ülkesinde ucuz olması sebebiyle, İran üzerinden transit geçen ve İran’dan yakıt alan araçtan yakıt fiyat farkı alıyor’ dedi. Fakat bu uygulamanın mantığa ve uluslar arası hukuka, anlaşmalara aykırı olduğunu belirten Şener, Türk taşıma sektörünün ise bu durumu doğal bir uygulamaymış gibi kabul ettiğini belirtti.

Bu uygulama yalnızca İran’da söz konusu

Ankara’da gerçekleşen KUKK toplantısında bu mantık dışı uygulamayı İranlı yetkililere sorduklarını belirten Şener; Türkmenistan’da da yakıt bizden daha ucuz ama yakıt fiyat farkı almıyor. Rusya, Slovenya, Bulgaristan’da tüm taşıma yaptığımız ülkelerde yakıt bizden daha ucuz ama hiçbir ülke İran gibi akaryakıt fiyat farkı talep etmiyor’ diyerek, uygulamanın anlamsızlığına dikkat çekti.

Depolarımız mühürlensin dedik, İran kabul etmedi

Şener, bu uygulamanın önüne geçmek için İranlı yetkililere; ‘Türk araçları çıkış yaparken, Türkiye’den gümrüksüz mazotunu alsın, depolarımız mühürlensin ve sizden de mazot almasınlar. İran’ı transit geçelim, böylelikle İran’a fiyat farkı ödemeyelim’ önerisi getirdiklerini belirtti. Fakat İran’ın menfaatleri gereği bu öneriyi kabul etmediğini ifade etti.

Türkler 2 dolara mazot alırken, İranlı 30 centten alıyor

Taşımacılığın çok karmaşık bir iş olmadığını belirten Şener; en basit haliyle taşıma sürecinin içinde araç, yakıt ve sürücü olduğunu söyledi. Böyle bir fiyat farkının sihirbazlıktan başka bir şeyle açıklanamayacağına vurgu yapan Şener; ‘Bu nasıl açıklanır; İran taşımacısı geliyor, Türkiye’den hiç mazot almıyor. Biz 2 dolardan mazot alırken, İranlı taşımacı 25-30 centten mazotunu alıyor. Geliyor Türkiye’ye yükünü alıyor ve gidiyor üstelik 1 gram yakıt almadan’ diyerek yaşanan haksız rekabete tepki gösterdi.

İran için son tarih: 1 Mart 2014

Türkiye’ye tek kuruş katkı sunmadan, egzozunu bu ülke topraklarına bırakarak ve bizim yollarımızı kullanarak ticaret yapan İran için, KUKK toplantısında Türkiye’nin kararlı bir duruş sergilediğini belirtti. Şener; ikili ve transit taşımacılıkta ek maliyet getiren, adil rekabet koşullarını bozan bu uygulamaların devam etmesi halinde Türkiye’nin de gerekli tavrı sergileyeceğini belirtti. Türkiye’nin, İran’la yaşanan akaryakıt fiyat farkı sorununun 2014 yılı Şubat ayı sonuna kadar çözüm bulunamaması halinde, 1 Mart 2014 tarihi itibariyle karşılıklılık ilkesi çerçevesinde mütekabiliyet uygulanacağını belirtti.

Komşudaki iyilik, bize kötülük olarak dönüyor

Şener sözlerine şöyle devam etti;’İran’ın ucuz yakıtla geliyor olması piyasayı bozuyor. Uluslararası taşımacılık öyle bir şey ki, komşularınıza pür dikkat bakmanız gerekiyor. Komşunuz taşımacısına herhangi bir destek veriyor ise; bilin ki bunun size bir sonucu olur’ dedi. Bunu da verdiği şu örnekle açıkladı; İran son birkaç yıldır özellikle TIR’ların ikinci el satış ithalatına izin verdi. Bu şu demek İran, 2 veya 3 yaşındaki TIR’ları alıp, ülkesine sokuyor. Bu aslında sizin nakliyeciniz 120.000 EURO’ya yeni bir araç alırken, muhatabınızın 10.000-15.000 EURO’ya araç alması demek. Bu böylesine bir dar pazarda tüm dengeleri alt üst edebilir. Bizim taşımacımızın yaşadığı her zorluk, yabancı taşımacının kendi için ürettiği bir kolaylılığa dönüşerek, bu pazarda aleyhimize dönebiliyor’ dedi.

Akaryakıtı pahalı olan ülke kaçakçılıkta vergi kaybettirir

Türk plakalı araçların depolarının mühürlenmesi konusunda İran’ın ikna olmadığını belirten Şener; ‘normalde bir ülkede mazot pahalı, diğerinde ucuzsa ve burada bir mazot kaçakçılığı söz konusu ise; mazotun pahalı olan ülkenin aleyhine olur. Akaryakıtı pahalı olan ülke vergi kaybeder’ dedi.

2012 yılında 1.900 İran TIR’ı yük almış, geri dönmüş

Türkiye’nin depolarını mühürlediği İranlı taşımacılarla ilgili bir gerçeğe dikkat çeken Şener; ‘Transit geçen TIR’larda mühürleme işlemi yapıyoruz. 2012 yılında Avrupa’ya geçeceğim diyen, 1.900 İran plakalı TIR, yük almış ve geri dönmüş. Bu şu anlama geliyor; 1.500-2.000 litre mazotla gelmiş, mazotunu satmış, 1.000-2.000 lira para kazanmış. Sonra gelmiş bizim 4.000 dolar teklif verdiğimiz yere 2.500 dolar teklif vermiş ve almış gitmiş’ dedi.

Aynı yıl 45-50 TIR, 2 saat sonra Gürbulak’tan çıkış yapmış

Bu yöntemle Türkiye’nin vergi, sektörün de kan kaybettiğini belirten Şener; hatta bazı İran plakalı araçların 2012 yılında 45-50 tanesinin yine Avrupa’ya gidiyorum diyerek, 2 saat içinde tekrar Gürbulak’tan çıkmış olduğunu tespit ettik. Bu kişilerin Gürbulak’ta ne yaptığını tahmin etmek çok zor bir şey değil’ dedi. Şener, bu yıl Nisan ayından bu zamana kadar Türkiye’yi transit geçeceğim deyip, Türkiye’den yük alarak tekrar ülkesine dönen araç sayısının 1023 olduğunu söyledi.

Elde edilen menfaat ile uygulanan ceza arasındaki orantısızlık

1023’ün çok ciddi bir rakam olduğunu belirten Şener, yapılan eylemde elde edilen menfaat ile uygulanan ceza arasında bir orantısızlık olduğuna vurgu yaptı. Kişilerin bu yöntem başvururken, bilerek bu riski göze alarak, cezayı yediklerini belirtti. Sorunun çözümü için ilgili Gümrük Müdürlüklerine yazı yazdıklarını aktaran Şener, cezayı ile ortalama elde edilen menfaatin mukayese edilmesini istediklerini ve buna uygun bir yaptırımın uygulanmasını talep ettiklerini belirtti.

Tarihi önemde kararlar alındı

İran heyetinin toplantıda yapıcı olduklarını vurgulayan Şener; yaptıkları işin anlamsızlığını onlar da gördüler’ dedi. Bu konuda bürokratlarımızın da kararlı bir duruş sergilediklerini belirten Şener sözlerini şöyle sürdürdü; ‘Özellikle Müsteşar Yardımcımız Talat Bey bu konuda çok kararlı davrandı. Biz de 1 Mart itibariyle bu gidişatı durduruyoruz dedi. Dolayısıyla Ocak ayında iki ülke arasında kapılarda teknik heyetler inceleme yapacaklar. Meselenin üzerine gidecek, sonrasında da bunların konuşulacağı bir toplantı planlanacak ve 1 Mart’tan itibaren bu parayı ödemeyeceğiz diyoruz. Haksız bir rekabet ortadan kalkacak ve biz bunu tarihi öneme sahip bir konu olarak görüyoruz’ dedi.

Alev ARSLAN