Açıklamalarına Ortak Transit Sistemi(NCTS)’nin niteliğini, hangi yılda faaliyete geçirildiği ve Türkiye’nin sisteme dâhil oluşu gibi genel bilgilerden bahsederek başlayan TOBB UND Lojistik Yatırım A.Ş. Genel Müdürü Selçuk Yılmaz, ‘’ Ortak Transit Rejimi 1987 yılından itibaren hayata geçiyor. Bir ülkede açılan Transit Beyannamesi’nin verilen teminatın ve tanınan basitleşmenin başka ülkelerde de geçerli olmasını sağlayan bir sistem. Avrupa Birliği ve EFTA Ülkeleri ile ülkemiz arasında gerçekleştirilen transit işlemlerinin yürütüldüğü rejim. Türkiye olarak 1 Aralık 2012 tarihinde Ortak Transit Sistemi’ne taraf oldu.’’ dedi.

   Yılmaz söz konusu rejimin, uygulanan diğer bir rejim olan TIR Sistemine göre avantajlarını ise şu şekilde açıkladı:

   ‘’Ortak Transit Sistemi, Gümrük İdaresi’ne sınırsız sayıda beyan gönderme ve boşaltma imkânı sunuyor. Yine yüksek fatura değerli taşımalarda maliyetleri indiriyor. Online erişim ve beyanı anlık takip imkânı da sağlıyor.

   İthalat Gümrüğü’ne gitmeye gerek kalmadan mallar doğrudan yetkili alıcıya teslim edebiliyor. 7 gün 24 saat, yetkili alıcı transit beyanını sonlandırabiliyor.

   Yine ‘’parsiyel taşıma’’ noktasında kolaylıklar sunuyor. Kağıt üzerinde değil de online olarak yürütülen bir sistem olduğu için firmalar kendi ofislerinden beyanname sunabiliyor.’’

‘’Ortak Transit Sistemi’nin Hayata Geçirilmesinde Önemli Sorunlar Var’’

   Yılmaz; ‘’Öncelikle Türkiye 2012 yılından bu yana çok önemli bir değişim ve dönüşümü başarıyla gerçekleştirdi. Şu anda 1 milyona yakın beyanname NCTS sistemi üzerinden sunuluyor. Bunun yarısına yakını uluslararası.

   Ancak, halâ birçok fırsat ve sorun olduğunu söylememiz gerekir.

 Bize göre Ortak Transit Sistemi’nin önünde 4 temel engel var!

   Birincisi ve en önemlisi: Malumunuz olduğu üzere, 1 Nisan 2013 tarihinde yürürlüğe giren 6455 Sayılı Kanun ile değişiklik gösteren Gümrük Kanunu’nun 235.  Maddesi’nin 5. Fıkrası’nda,  Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve transit rejim beyanında bulunulan serbest dolaşımda olmayan eşyanın, beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olduğunun tespiti halinde, farklı çıkan eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verileceği hükme bağlanmıştır. Bu hüküm Ortak Transit’i çok zorluyor. Çünkü söz konusu kanundaki hükümlere göre bir maddenin Gümrük Tarifesi İstatistik Pozisyonunu beyannamenin içerisinde belirtmek zorundasınız. Hâlbuki Avrupa ve TIR Karnesi’nde Gümrük Tarifesi İstatistik Pozisyonu bildirilmez. Bu; ithalatçının bilmesi gereken bir bilgidir ve taşımada bu bilgiye gerek yoktur.

   Şöyle düşünün ki; ben bir kamyoncuyum ve siz aracıma 100 çeşit mal yüklüyorsunuz. O 100 çeşit malın her birinin ayrı Gümrük Tarifesi İstatistik Pozisyonu var. Ben bunları bilmekle mükellef değilim. Yalnızca kabaca ne olduğunu bilmekle mükellefim.

   Bu uygulamanın adaletli bir uygulama olduğunu düşünmüyorum. Herhangi bir şeyi caydırmak da söz konusu değil. Çünkü yapılan şey kaçakçılık değil. İşin vahimi TIR Karnesi’nde aynı Gümrük Tarifesi İstatistik Pozisyonu’nu sormazken Ortak Transit Rejimi Beyannamesi’nde bunu bize zorunlu olarak soruyor. Daha da vahimi bu zorunluluk Avrupa’da yok.

   İkincisi: Gümrüklerde kağıt beyanname düzeltmesi son derece kolayken bizim beyannamelerimizi online olarak sunmamız nedeniyle beyannamelerin düzeltmelerinde çok zorluk yaşıyoruz. Şöyle ki; bir güzergâhta değişikliği olduğunda -ki taşımacılıkta son derece doğal bir şeydir-,  güzergâh değişikliğini gümrük memurunun hemen kolayca yapması gerekirken bizim sistemimizde bunun için çok uzun adımlar atılması ve süreçler kat edilmesi gerekiyor. Bunlar bizi yoran şeyler. Nakliyeciler gereksiz yere çok zaman harcıyor. Sorunların başlıca sebebi ise mevzuat. Avrupa’da gümrük ile ilgili düzeltmeler, hemen bir memur tarafından yapılabilirken; Türkiye’de bürokrasi çok uzuyor.

   Üçüncüsü: Türkiye’nin mevzuatı hazır hale getirdiği halde Yetkilendirilmiş Yükümlü İzinli Gönderici Sistemi’ne bir türlü geçememiş olması. Yani; gümrüğe aracın uğramadan, beyannamesinin hazırlayıp göndermesi ve aracın 7 gün 24 saat seyahate başlayabilmesi.

   Dördüncüsü:  Transit Beyannamesi açılarak gelen araçların, Kapıkule’de veya kara kapılarında bekleme süreleri anlamında bir avantaj görememesi. Yani diğer araçlarla aynı statüde tutuluyor. Beyannamesi hazır geldiği halde, bu araca herhangi bir öncelik tanınmıyor. Beyannamesi hazır gelen araçlar, daha hızlı bir şekilde içeriye alınabilir. Ayrı bir kapı tahsis edilebilir veya bu araçlar için ayrı bir “ lane ”verilebilir. ‘’ diyerek sistemin hayata geçirilmesinin önündeki başlıca sorunları ifade etti.

‘’Sırbistan Sisteme Dâhil Edilecek’’

   Önümüzdeki dönemde Sırbistan’ın sistemlerine dâhil edileceğini belirten Yılmaz, ‘’İlerleyen dönemde Sırbistan’ı sistemimize dâhil edeceğiz. Hizmetimizi, Sırbistan geçişlerinde herhangi bir bedel almaksızın üyelerimize sunacağız.’’ dedi.

Sunulan Beyannamelerin Yüzde 46’sı TOBB UND’ye Ait

   AçıklamalarınaOrtak Transit Sistemi’nin Türkiye ve Dünya’daki işleyişi hakkında bilgi vererek devam eden Yılmaz, ‘’Avrupa’da2015 yılı için baktığımızda aylık ortalama 800 Bin beyanname yani 800 Bin transit hareket var. 8 ayda bu sayı 6,5 Milyona tekabül ediyor. Türkiye’nin ise 2015 yılının 8 aylık döneminde sunduğu 177 Bin beyannamesi bulunuyor. TOBB UND olarak ise biz, Türkiye’de 2015 yılı 8 aylık döneminde sunulmuş 177 Bin beyannamenin 82 Bin adedini elimizde bulunduruyoruz. Bu sayıda yaklaşık olarak yüzde 46 gibi bir rakama tekabül ediyor.

   Bir önceki yılda sunduğumuz beyanname sayısı ise 246 Bin adet olarak gerçekleşti.’’ diye ifade etti.

Eğitim Çalışmaları Hız Kesmeden Devam Ediyor

   Ortak Transit Rejimi konusunda yoğun bir şekilde çalışmalar yürüttüklerini ve bu bağlamda taşımacılara; nakliye sektörü çalışanlara ciddi anlamda eğitimler verildiğinin altını çizen Selçuk Yılmaz, ‘’ Sürekli olarak eğitim çalışmaları yapılıyor. Gerektiğinde yerinde eğitimler düzenliyoruz. Bu konuda biz çok ciddi destek sunuyoruz. Ayrıca firma merkezlerinde de eğitim çalışmaları yürütüyoruz.

   Tüm bunlar haricinde taşımacılar bize 7 gün 24 saat ulaşabiliyor. Şirketimizde geniş bir ekip, her türlü soruyu ve sorunu gümrük nezdinde çözmek üzere hareket ediyor.Dolayısıyla çok hızlı bir şekilde aksiyon alıp sorunları yerinde çözüyoruz.

   Ayrıca İstanbul Gümrükleri başta olmak üzere; İzmir, Mersin, İskenderun, Habur, Sarp gibi önemli noktalarda ofislerimiz ve gerekli konular hakkında çalışanlarımız bulunuyor. Yine oralarda çalışan gümrük personeli ile iyi ilişkilerimiz var. ‘’ dedi.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığına Teşekkür

   Yılmaz, ‘’Bakanlığımızda konunun sahibidir. Durumu yakinen takip ediyor ve her konuda yardımcı oluyor. İşine sahip çıkıyor. Sayın Gümrük ve Ticaret Bakanımız başta olmak üzere tüm bakanlık personeline teşekkür ediyoruz. ‘’ dedi.

‘’2012 Yılından Bu Yana %1800 Büyüme Gerçekleşti.’’   

   Türkiye’nin Ortak Transit Sistemi(NCTS)’ne dâhil olmasından bu yana ciddi anlamda yol kat edildiğini belirten Yılmaz, ‘’2012 yılından bu yana TOBB UND olarak sunduğumuz beyanname sayısında 18 kat büyüme gerçekleştirdik.’’ dedi.

‘’Dijital Takografın Önümüzdeki Yıl Piyasada Olmasını Bekliyoruz’’

   TOBB UND teminat sunmanın yanında yürüttükleri hizmetlerden söz eden Yılmaz konuyla ilgili şu açıklamada bulundu:

   ‘’Ortak Transit Sistemi konusunda sunduğumuz beyannamelerin yanı sıra nakliyecilerin ihtiyaç duydukları farklı alanlarda da çalışmalarımız devam ediyor.

   Bunlardan biri ASELSAN ile beraber yürüttüğümüz ‘’dijital takograf’’ çalışmasıdır. Dijital takografın2016 yılsonuna doğru piyasada olmasını bekliyoruz.

Kredi Garanti Fonu ile İşbirliği

   Diğer yandan nakliyecinin teminat sorunlarına çözüm oluşturacak çeşitli modeller üzerinde de çalışmalarımız devam ediyor. Bu anlamda KGF(Kredi Garanti Fonu) ile nakliyecilerimizin teminatlandırma ihtiyacını karşılayacak bir modeli kurgulamak üzere çalışıyoruz. ‘’

RÖPORTAJ: Gizem USLU