Mustafa Yıldırım ‘engelli vatandaşlarımızın önündeki engellerin kaldırması ve onların yaşamlarının kolaylaştırılması adına üzerimize düşen görevleri yerine getirelim. Ama engelli vatandaşlarımızın sağlam insanlar gibi bu ülkede yaşamaları şu anda çok mümkün değil. Bu çok acıtıcı ve incitici bir durum ama olmayacak şeyleri vaat etmeyelim’ diyerek konuyu değerlendirdi. Yıldırım konuşmasında şu ifadelere yer verdi, ‘bana göre özellikle şehirlerarası taşımacılıkta bu vaat, yerine getirilebilecek bir vaat değil. Hem işletme hem yatırım açısından hem de engelli vatandaşlarımızın ulaşıma erişimi açısından mümkün değil. 40 bin tane mevcut otobüse asansör konulacak, tadilat yapılacak… Yapılacak olan tadilatlar yasaya uygun değil, yönetmeliklere uygun değil’ dedi. Yanı sıra Yıldırım, bu kanunları ve düzenlemeleri yapan ülkelerde de, şehirlerarası tarifeli taşımada da böyle bir mecburiyetin olmadığını savunarak, önümüzdeki 10 yıl içinde de böyle bir şeyin söz konusu olmadığına vurgu yaptı. Yıldırım, ‘Avrupa’da dahi olmayan bir şeyi çıkardığınız zaman, size derler ki, siz engellilerden alkış almak için popülist bir karar alıyorsunuz. Uygulaması mümkün olmayan bir kararla hem kendinizi hem engellileri oyalıyorsunuz, yetmiyor bizim sektörlerimizi tedirgin ediyorsunuz’ şeklinde açıklama yaptı.

‘Tüm bakanlıklarla çözüm odaklı bir çalışma olmalıdır’

Mustafa Yıldırım, konuyla ilgili şunları aktardı: biz engellilerin yaşamlarına karşı sorumluluklarımızı yerine getirebileceğimiz ve yapabileceğimiz şeyler üzerinden uygulamalar gerçekleştirelim ve bunu da hep beraber yapalım. Bir filoda bir araç engelli vatandaşlarımızın erişimine uygun hale getirilebilir ama engellilerin kaç tanesi seyahat engellidir, bunu da görmemiz gerekiyor. Bu konuda sağlam bir veri yok, 0,25 dediler fakat bu oranın ne kadar doğru olduğunu kendileri de bilmiyorlar’ dedi. Engelli yasasının Ulaştırma Bakanlığı, İç İşleri Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Şehircilik Bakanlığı ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığının koordineli bir şekilde çalışması gerektiğine dikkat çeken Yıldırım ‘ama gerçekten çözüm odaklı bir çalışma olmalı’ diyerek süreci değerlendirdi. Mustafa Yıldırım ayrıca düzenlemenin bir kaos yaratacağını savunarak, engellilerle ilgili düzenlemenin yeniden gözden geçirilmesinin hatta sadece bakanlıkların da yeterli olmayacağını, bu işin uygulayıcıları olarak kendilerinin de mutlak suretle görüşlerinin alınması gerektiğini ifade etti. Aksi takdirde sürekli ertelenen kararlarla engelli insanlarımızın duyguları ve hisleri ile oynanmış olacağını söyledi.

‘Engelli vatandaşlarımızla ilgili sağlıklı verilerimiz yok’

Engelli vatandaşların sorunlarının sadece ulaşımda erişim olmadığına dikkat çeken Mustafa Yıldırım, devletin, engelli vatandaşların diğer sorunlarına dair kendilerinden önce ki halkayı tamamlasa bile sürecin istenildiği gibi işlemeyeceğine vurgu yaptı. Yıldırım sözlerini şöyle sürdürdü: ‘Varan ve Ulusoy’da 400 tane otobüs var, ben şimdi şehirlerarası taşımacılıkta 4 tane koltuğumu feda edeceğim, 400 otobüsten 3200 tane koltuk göndereceğim. Bu benim filomun günlük kapasitesi yani yüzde 10’nu… Fakat seyahat engelli vatandaşlarımızın gerçek sayılarının, ulaşım ihtiyaçlarının, taleplerinin ne olduğuna dair sağlam ve güvenilir veriler yok. Bunların olması gerekiyor. Düzenleme de buna göre yapılır. Bunlar yokken siz 4 koltuğu feda edin, giderlerse giderler, gitmezlerse gitmezler dersen ver o zaman 4 koltuğumun parasını, yıl boyunca boş gidecek koltuk parasını da ver. Benim kazancım zaten o 4 tane koltuk, yazın o koltuklardan kazandığım para, kışın benim varlık göstermeme neden oluyor’ dedi.

‘Avrupa’da böyle bir zorunluluk yok’

Yıldırım engelli yasası ile ilgili olarak başka bir konuya da dikkat çekerek, şunları aktardı: ‘karayolu taşımacılığı Türkiye’de tamamen özel sektör tarafından yapılıyor, Avrupa’da bu iş nasıl yapılıyor? Baktık, araştırdık. Amerika’da böyle bir zorunluluk yok, Avrupa’da böyle bir zorunluluk yok. Türkiye’deki engelli sayısı Avrupa’daki engelli sayısı ile mukayese edildiğinde daha fazla da olabilir. Engelli vatandaşlarımızın hayatlarını kolaylaştırma adına bazı kararlar da alınmış olabilir ama yasa çok açık şunu söylüyor: hızlı uygulanabilir kararlar alalım diyor. Arkasından da ekliyor, karşı tarafa büyük zarar vermeden, ezici olmadan... Olmuyor işte, eziyorsun beni. Yasa kendisi ile çelişkiye düşüyor. Dolayısıyla biz engellilerle ilgili uygulanabilir düzenlemelerin yapılacağına inanıyoruz’ dedi.

‘Engelli vatandaşlarımız uçakla taşınabilir’

Mustafa Yıldırım çözüm önerisi olarak şunları ifade etti: ‘bence engelli vatandaşlarımızın özellikle şehirlerarası mesafede uçakla seyahat etmesi gerekiyor. Türkiye’nin her yerine artık uçak gidiyor. Engellilerimize uçaklarla seyahatleri konusunda kolaylıklar sağlanmalı, onun dışında illa da karayolu ile seyahat söz konusu ise, bizden yani ulaşım firmalarından belli bir fon yaratılabilir, bizden aldıkları belli kaynaklar ve vergiler var. Bu vergilerin bir kısmını o fona kaydırılabilir, 2500 tane ilçe varsa 2500 tane ilçeye birer tane büyük küçük taşıt koyarak, engellilerin grup halinde seyahat etmesi sağlanabilir. Hatta engelli vatandaşlarımız için düzenli seferler konulabilir’ dedi.

‘Devlet destekli uygulamalar olmalıdır’

Mustafa Yıldırım, engelli vatandaşların ulaşıma erişimi konusunda devletin daha aktif rol oynaması gerektiğine vurgu yaparak, şunları kaydetti: ‘Valilikler, kaymakamlıklar, belediyeler engelli düzenekli araçları ihtiyaca ve sayıya göre tahsis etsinler ve engelli vatandaşlarımız da özgürce seyahat etsinler. Hatta engelli vatandaşlarımızı kapıdan alsınlar. Bu uygulama devlet destekli olmalıdır. Devlet destekli derken yine bizden aldıkları kaynaklar ve vergiler ile bir fon oluşturacaklar ve böyle bir uygulama yapacaklar. Dolayısıyla çözüm var ama çözümsüzlüğü çözüm olarak hem bizim hem de engellilerin önüne koymayı ben doğru bulmuyorum. Bu kararı mutlaka hep birlikte bakanlıklarımızla birlikte almalıyız’ diyerek düşüncelerini dile getirdi.

‘Popülist değil, uygulanabilir kararlar’

Mustafa Yıldırım son olarak, sorumlu insanların özellikle politikacıların popülist değil uygulanabilir kararlar alması gerektiğine vurgu yaparak, ‘hatta tek başına bir bakanlığın böyle bir karar alma yetkisi olmamalı, ilgili diğer bakanlıkların da koordineli bir şekilde çalışılarak karar alınmalı’ dedi.

Alev ARSLAN-Oya KAYA