Devlet, Kendisini ve Vatandaşı Yanıltabilir mi?

Aslında, uzunca bir süre daha yazmamaya karar vermiştim. Ancak, gelişmeler, tartışmalar sektördeki kafa karışıklıkları yazmaya zorladı. Çünkü, herkes susuyor, birilerinin konuşması lazım. Belki bazı şeylerin düzelmesine vesile olabiliriz.

Konu; Analog takografların dijital takograf ile değiştirilmesi.

Taraf olduğumuz AETR sözleşmesi gereği olarak, 16 Haziran 2010 tarihinden sonra yeni tescil edilen ve uluslararası nakliyatta çalışan araçlarda dijital takograf kullanımı zorunlu hale gelmiştir. AETR sözleşmesine göre, bu tarihten önce tescil edilmiş ve analog takograflı araçların dijital takografa dönüşümü ile ilgili bir hüküm, bir zorunluluk yoktur. AB uygulaması, (AB içinde dijital takograf zorunluluğu 2006 yılında başlamıştır) analog takograf arızalandığında, araç satıldığında veya plaka değiştiğinde, analog takograf dijital takograf ile değiştirilmektedir. Bizde ise, 2012 yılında yürürlüğe giren Takograf Cihazları Muayene ve Damga Yönetmeliği değişikliği ile, arızalanan analog takografların onarılamayacağı, dijital takograf ile değiştirileceği hükmü getirilmiştir.

Ayrıca, 2012 yılında yayınlanan, Takograf Cihazları Muayene ve Damga Yönetmeliği'nde yapılan değişiklik ile, 30 Haziran 2014 tarihinden sonra yeni tescil edilen ve yurtiçi nakliyatta çalışan araçlara dijital takograf takılması zorunluluğu getirilmiş, bunun yanında yurtiçi nakliyatta çalışan araçların, 1996 modelden başlayarak bir takvim dahilinde dijital takografa dönüşümü hükmü getirilmiştir.

İlgili yönetmelik hükmü şu şekildedir;

Analog ve elektronik takograf cihazlarının kullanımı

GEÇİCİ MADDE 3 - (l)1 ' (Değişik fıkra:RG-7/l/2016-29586) Yurt içinde taşımacılık yapan ve takograf kullanması zorunlu olan, 1996 model ve sonrası araçlarda kullanılan analog veya elektronik takograf cihazlarının, aşağıda belirtilen sürelerde dijital takograf ile değiştirilmesi zorunludur:

a) 1996-1998 model araçlar, 30/6/2016 tarihine kadar.

b) 1999-2001 model araçlar, 31/12/2016 tarihine kadar.

c) 2002-2004 model araçlar, 31/12/2017 tarihine kadar,

ç) 2005-2007 model araçlar, 31/12/2018 tarihine kadar.

d} 2008 ve sonrası model araçlar, 31/12/2019 tarihine kadar.

Burada açıkça, 1996 modelden başlayarak analog takografların dijital takograf ile değiştirilmesi hükmünün, yurtiçi nakliyatta çalışan araçlar için olduğu belirtilmiştir. Yani uluslararası nakliyatta çalışan araçlara uygulanmaması gerekmektedir. Ancak, bakanlık gerek yaptığı duyurularda, gerekse Ulaştırma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı'na verdiği bilgilerde, yönetmelik değişikliğindeki ''Yurtiçi'' ifadesini görmemekte ve tüm araçları kapsadığı şeklinde bilgi vermektedir. Bu nedenle uluslararası nakliyatta çalışan araçlarda kapsama alınarak, haksız yaptırım uygulanmasına neden olmaktadır. Sanayi Bakanlığı’nın kendi websitesinde konu ile ilgili yaptığı duyuru, lojistik sektör STK’larına yazdığı yazı ve takograf servislerine gönderdiği yazıları aşağıdaki bağlantılardan indirerek bakınız. Ve yukarda bulunan ve mevzuattan aynen alınan hükümler ile uyumlu mu bakınız.

Bakanlığın duyurusu
Takograf servislerine talimat
Sektör temsilcisi STK’lara yazılan yazı

Bu durumda Sanayi Bakanlığı diğer bakanlıkları ve vatandaşı yanıltmış olmuyor mu? Sanayi Bakanlığı’nı, bu denli mevzuat hükümlerini eğip bükmeye zorlayan şey nedir? Dijital takografın, analog takograf göre daha güvenli olduğunu, dijital takogaflarda manipülasyon yapmanın imkansız olduğunu, böylece kazaların önleneceğini savunacaklardır. Dijital takografların daha güvenli olduğu doğrudur, ama manipülasyon yapılamayacağı doğru değildir. Günümüzde dijital takografların yazılımını bile değiştirebilmektedirler ve bu manipülasyonları tespit edebilmek çok zordur. Takograf uygulamasından istenen başarının alınabilmesi, çelişkisiz ve kapsamlı sürücü mevzuatı ve denetim mevzuatının varlığı ile etkin bir denetime bağlıdır. Bugün bunlardan hiçbiri mevcut değildir. Sonuçta sadece takograf üreticileri ve distribütörlerine hizmet edilmektedir. Karar sizin!

Bilal Yeşil